Joakin Gorrotxategik 2023ko Euskadi Ikerkuntza Saria jasoko du. Jakiundeko kidea Euskal Herriko Unibertsitateko Ikasketa Klasikoen Saileko katedraduna da Hizkuntzalaritza Indoeuroparraren arloan.
Bere ikerketa lanari dagokionez, Hizkuntzalaritza historikoaren arloan dihardu, eta bere jarduera Mendebaldeko Europako eta bereziki Iberiar Penintsulako egoera linguistikoa du ardatz, betiere datu linguistikoak eta historikoak uztartuz.
Joakin Gorrotxategi Filologia Klasikoan doktorea da Salamancako Unibertsitatean (1982), eta onomastika indigenari buruzko doktore-tesia egin zuen Akitanian, Koldo Mitxelenak zuzenduta. Ondoren, doktoratu ondoko ikasketak egin zituen Bonnen (Alemania), non hizkuntzalaritza zeltikoan espezializatu zen, eta bere ikerketa-karrera atzerriko erakunde akademikoetan hainbat egonaldi eginez jarraitu zuen, hala nola Galesko Unibertsitatean (Aberystwyth), Sorbonako École des Hautes Études ikastegian (bertako irakasle bisitaria izan zen), Erromako Tor Vergata Unibertsitatean edo Bordeleko Institut Ausonius-en.
Jakiundeko kidea hainbat ikerketa-ildo garatu ditu azken hamarkadetan, eta guztiek ezaugarri bera dute: hizkuntzalaritzaren, epigrafiaren eta historiaren arteko diziplinartekotasuna. Ezaugarri hori, neurri batean, bere lanak (Iberiar Penintsulako erromatarren aurreko hizkuntzei buruzkoa) izan duen azterketa-eremuak zehazten du, baina baita metodologiak bateratzearen aldeko erabaki kontziente batek ere. Horrela, euskararen fase zaharrenak aztertu ditu bereziki, Akitaniako hegoaldeko eta Iberiar Penintsulako iparraldeko hondar onomastikoetan dokumentatua, eta hizkuntzaren beste aldi batzuetara zabaldu da (Erdi Aroko onomastika), hala nola Iberiar Penintsulako indoeuropar hizkuntza zaharren azterketara, bereziki zeltiberiarra eta lusitaniarra, eta Antzinaroko elebitasuna eta hizkuntza-kontaktura, erromatarren aurreko hizkuntzen (antzinako eta iberiar, akitaniar eta galiar hizkuntzen) arteko kontaktuak barne, baita horien eta latinaren artekoak ere.
Epaimahaiak nabarmendu duenez, Gorrotxategi irakasleak egindako lana inspirazio izan da Euskadiko ikertzaileen belaunaldi berrientzat, eta eskola zientifiko bat sortu du hainbat hizkuntzaren bilakaera aztertzeko (zeltikoetatik hasi eta eslaviarretara, baita indoeuroparrak ez diren hizkuntzetara ere, euskal hizkuntzaz gain).
Nabarmentzekoa da, halaber, Hesperia online datu-bankuaren zuzendaritzan egin duen lana, hizkuntzei eta epigrafia paleohispanikoei buruzkoa, eta Jakiundeko euskaltzain oso, Euskaltzaindiko euskaltzain urgazle eta Espainiako Errege Akademiako kide izendatu izana, eta Ikerbasqueko Patronatuan (Zientziarako Euskal Fundazioa) parte hartu izana.
Azkenik aipatu oso inplikatuta egon dela bere azterketa- eta ikerketa-eremuko gaietan duen ezagutza euskal gizarteari zabaltzeko zereginean. Nabarmendu beharrekoa da 2022an Irulegiko Eskuaren inskripzioa irakurri eta interpretatzeaz arduratzen den espezialista gisa izan zuen eginkizuna.
Bere lan zientifiko bikainaz gain, epaimahaiak honen ibilbide akademikoak, ikerkuntzak eta irakaskuntzak erakusten dituzten sendotasuna eta bikaintasuna jo ditu ibilbide horren alderdirik aipagarrientzat; bai eta ikertzaileen prestakuntzan egindako ekarpena ere, Mitxelena irakasleak sortutako eskolaren prestigioa indartuz, haren ikasle eta jarraitzaile izan baita. Era berean, garrantzitsua da adituen sareetan eta nazioarteko proiektu askotan eta unibertsitateko ekimen zientifikoetan izan duen parte hartzea. Horrela, epaimahaiak adierazi duenez, Humanitateen esparruan euskal zientzia-sistemari egiten dizkion meritu eta ekarpenek euskal komunitate zientifikoaren prestigioa sendotzen dute paleolinguistikaren nazioarteko esparruan.
Iturria: Irekia
